PaulGougian

Κάθε 18η Μαΐου, η Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων μάς θυμίζει τη σημασία των χώρων όπου η μνήμη, η τέχνη και η ταυτότητα συνυπάρχουν. Ο όρος πολιτισμική μνήμη (cultural memory) είναι δημιούργημα του γερμανού αιγυπτιολόγου, Γιαν Άσμαν. Με έρευνα στον αιγυπτιακό πολιτισμό αλλά και συγκρίσεις με τις αρχαίες ελληνικές πόλεις και τι αρχαίο Ισραήλ, οδηγήθηκε στο συμπέρασμα πως από την μια έχουμε την πρωτογενή μνήμη, δηλαδή την πρόσφατη, αυτή που περνάει προφορικά από γενιά σε γενιά και από την άλλη έχουμε την πολιτισμική, εκείνη που χτίζεται μέσα από τα κείμενα, την τέχνη και το πώς η εξουσία, για παράδειγμα στην Αίγυπτο το ιερατείο, αποφασίζει τον τρόπο με τον οποίο θα θυμόμαστε συλλογικά το παρελθόν μας. Τα μουσεία λοιπόν έχουν κυρίαρχο ρόλο στην συγκρότηση της εθνικής -και όχι μόνο- ταυτότητας μέσω της πολιτισμικής μνήμης που διασώζει. Στον 20ό και 21ό αιώνα βέβαια ο κινηματογράφος παίζει βασικό ρόλο σε αυτό ως μέσο μαζικής επικοινωνίας, λαϊκό και διεθνές που για αυτό χρησιμοποιείται για προπαγα...

Είθισται να λέμε πως το βιβλίο είναι καλύτερο από την ταινία και πολλές φορές ισχύει. Αυτό οφείλεται όχι επειδή πράγματι είναι σε όλες τις περιπτώσεις αλλά επειδή το βιβλίο μας αφήνει να το συνδημιουργήσουμε. Όσο λεπτομερής και αν είναι ο αφηγητής της ιστορίας, εμείς φτιάχνουμε τον κόσμο του με την δική μας φαντασία. Σκεφτόμαστε τον εαυτό μας ως τον πρωταγωνιστή και τον κόσμο του ως δικό μας. Ο κινηματογράφος λόγω της εικόνας είναι καταδικασμένος να είναι πιο συγκεκριμένος και άρα ο θεατής καλείται να δεχτεί την σκηνοθετική επιλογή για το τρόπο με τον οποίο έχει πλάσει τον κόσμο του βιβλίου, αφήνοντας πάντα πολλούς δυσαρεστημένους. Υπάρχουν ωστόσο και εξαιρέσεις. Υπάρχουν ταινίες που πέτυχαν να αναβαθμίσουν το βιβλίο, να τονίσουν πολύ καλύτερα τα δυνατά του σημεία, να αποσοβήσουν οποίες τυχόν αδυναμίες, επιλέγοντας να μην τις παρουσιάσουν ή προτείνοντας μια νέα ανάγνωση της ιστορίας που ίσως ενδιαφέρει περισσότερο κόσμο. Η μάχη ανάμεσα στον κινηματογράφο και την λογοτεχνία δεν έχει πάν...