Τα καλύτερα Lo-Fi Sci-Fi

Ο όρος Lo-Fi ακούγεται αρκετά συχνά τα τελευταία χρόνια στην μουσική και στον κινηματογράφο. Πρόκειται στην ουσία για τα αρχικά του Low Fidelity (χαμηλής ποιότητας), μια συνειδητή επιθυμία ή αναγκαστική επιλογή να κάνεις κάτι που δεν είναι άρτιο ή τεχνικά σωστό. Για παράδειγμα στην μουσική, τα τραγούδια δεν έχουν τόσο καθαρό ήχο, χρησιμοποιείται ένας υποτυπώδης τεχνικός εξοπλισμός και μπορεί να ακούγονται ακόμα και φυσικοί ήχοι που παρεισφρέουν μέσα στο τελικό αποτέλεσμα. Στην τέχνη του κινηματογράφου, η έννοια του χαμηλής ποιότητας συναντάται επίσης στον τεχνικό εξοπλισμό, στα γυρίσματα, στην αισθητική, παραπέμποντας σε αυτό που λέγαμε ως b movies. Το Lo-Fi Sci-Fi είναι ένα πολύ συγκεκριμένο είδος. Είναι χαμηλής ποιότητας ταινίες επιστημονικής φαντασίας, που έχουν χαμηλό προϋπολογισμό και μια πολλές φορές ερασιτεχνική προσέγγιση. Μακριά από τα χολιγουντιανά blockbusters που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στον κινηματογράφο, με την πεντακάθαρη, υψηλής ανάλυσης εικόνα, το υψηλό μπάτζετ και το γνωστό καστ ηθοποιών, οι συγκεκριμένες ταινίες στρέφονται σε κάτι πιο μικρό, πιο φτηνό, πιο ακατέργαστο. 

Antiviral (2012)

Το ντεμπούτο του γιού του David Cronenberg, Brandon, που βρέθηκε στις Κάννες στο Ένα Κάποιο Βλέμμα με τον πάντοτε αλλοπρόσαλλο Caleb Landry Jones στήνει ένα σουρεαλιστικό και σκοτεινό κόσμο για έναν υπάλληλο που πουλά ενέσεις ιών που συλλέγονται από άρρωστες διασημότητες και δίνονται σε εμμονικούς θαυμαστές. Το ζήτημα της εμμονής, του θάμπους της διασημότητες αλλά και της ιατρικής χρήσης περίεργων παρασκευασμάτων, όπως κατά κόρον κάνουν πολλοί διάσημοι στις μέρες μας, είναι στοιχεία που καθιστούν την ταινία επίκαιρη.  Η ταινία είχε μπάτζετ περί τα τρία εκατομμύρια. 

Science of Sleep (2006)

Μια σουρεαλιστική κωμωδία επιστημονικής φαντασίας του ιδιοσυγκρασιακού Michel Gondy, στην τρίτη του ταινία μετά το Human Nature και την Αιώνια Λιακάδα. Με μπάτζετ έξι εκατομμυρίων, έχει ένα καστ που περιλαμβάνει τον Gael Garcia Bernal, την Charlotte Gainsbourg, τον Alain Chabat και την Miou-Miou. Όνειρα και πραγματικότητα μπλέκονται ευφάνταστα με φόντο έναν έρωτα και μια ζωγραφική διάθεση σουρεαλιστικής παραίσθησης. 

Monsters (2010)

Η πρώτη ταινία του Gareth Edwards (Godzilla, Rogue One, The Creator, Jurassic World Rebirth) πριν περάσει στις υψηλού προϋπολογισμού και απήχησης περιπέτειες, με ένα μπάτζετ μόλις 500 χιλιάδων δολαρίων καταπιάνεται με την ιδέα της μολυσμένης ζώνης και της καραντίνας, όπως έκανε το District 9 και άλλες πολλές. Η δική του προσέγγιση είναι πολύ ανεξάρτητη και ευφάνταστη, προσθέτοντας κάτι καινούργιο σε κάτι τετριμμένο. 

Primer (2004)

Σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός, ηθοποιός, μοντέρ και συνθέτης είναι οι ιδιότητες του Shane Carruth στις δύο ταινίες που έχει κάνει, το Primer και το Upstream Color (2013). Δύο νεαροί μηχανικοί που εργάζονται σε ένα γκαράζ ανακαλύπτουν κατά λάθος έναν τρόπο ταξιδιού μέσα στον χρόνο. Με επτά χιλιάδες δολάρια μπάτζετ, στήνεται ένα σκηνικού χωροχρονικού ταξιδιού, με τον δημιουργό να είναι απόφοιτος στα μαθηματικά και πρώην μηχανικός επομένως με ειδικό ενδιαφέρον. Αυτό φαίνεται και στους διαλόγους που δεν απλοποιούνται αλλά είναι γεμάτοι με επιστημονική ορολογία και φιλοσοφικούς στοχασμούς. 

Moon (2009)

Ένας ακόμα σκηνοθέτης που αργότερα ασχολήθηκε με μεγαλύτερες παραγωγές (Warcraft, Mute), η πρώτη του ταινία είναι μια μικρή παραγωγή πέντε εκατομμυρίων δολαρίων, ένα ψυχολογικό θρίλερ επιστημονικής φαντασίας για έναν αστροναύτη που έχει περάσει τα τελευταία τρία χρόνια στην σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού και μετράει αντίστροφα τα λεπτά για την επιστροφή του. Ο γιος του David Bowie αποτυπώνει πολύ πειστικά την κλειστοφοβική εμπειρία ενός αστροναύτη και την θέληση του να ξεφύγει από την απομόνωση με τον Sam Rockwell να δίνει μια φανταστική ερμηνεία. 

Safety Not Guaranteed (2012)

Με 750 χιλιάδες δολάρια μπάτζετ, ο Colin Trevorrow (Jurassic World Dominion) έκανε αυτό που θα έκανε το Primer με υψηλότερο προϋπολογισμό. Μια κωμωδία επιστημονικής φαντασίας με τους Aubrey Plaza και Mark Duplass που βασίζεται σε πραγματική ιστορία ενός που θέλει να βρει το κατάλληλο ταίρι για ένα ταξίδι στον χρόνο δημοσιεύοντας αγγελία σε τοπική εφημερίδα. Ο Duplass βασικός εκπρόσωπος της mumblecore κωμωδίας, ενός είδους που επίσης βασικό του στοιχείο είναι ο μικρός προϋπολογισμός μαζί με γουντιαλενισμούς αστικής κωμωδίας, ενώνεται εδώ με το σύμπαν της Lo-Fi Sci-Fi. 

Take Shelter (2011)

Η δεύτερη ταινία του Jeff Nichols, ενός σκηνοθέτη που ούτως ή άλλως κάνει το sci fi και την δράση με τον δικό του πιο ατμοσφαιρικό και ανεξάρτητο τρόπο είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ με τους Michael Shannon και Jessica Chastain. Αποκαλυπτικά οράματα και όνειρα που προοικονομούν το τέλος του κόσμου μαστίζουν έναν οικογενειάρχη, κάνοντάς τον να χάνει την λογική του και να αμφισβητεί τον εαυτό του. Σκηνές αποκάλυψης και ψυχική ασθένεια συνομιλούν οργανικά θέτοντας πολλά ερωτήματα τόσο στον ήρωα όσο και στους θεατές. Και όλα αυτά με μπάτζετ 4,7 εκατομμύρια δολάρια. 

Melancholia (2011)

Μια από τις πολλές καλές ταινίες του βραβευμένου με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες Lars von Trier, η Μελαγχολία του καταθλιπτικού δημιουργού χτυπά την πόρτα της φιλμογραφίας του με την Kirsten Dunst στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Μια λιτή ματιά σε έναν κόσμο του παραλόγου με την έννοια του Καμύ, ακολουθεί μια νιόπαντρη και χωρισμένη γυναίκα καθώς παγιδεύεται στην κατάθλιψη. Και όλα αυτά ενώ μια σύγκρουση με την Γη είναι έτοιμη να συμβεί. Όλο εξελίσσεται σε μια έπαυλη και παρόλα αυτά διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον, έχοντας ένα μπάτζετ 9 εκατομμυρίων δολαρίων. Η Dunst βραβεύτηκε με βραβείο ερμηνείας στις Κάννες. 

Her (2013)

Ο Spike Jonze, μετά τα Being John Malkovich, Adaptation και Where the Wild Things Are, στρέφεται σε ένα ιδιότυπο sci fi ρομάντζο βαθιά αυτοαναφορικό μιας και θεωρείται η απάντησή του στο Χαμένοι στην Μετάφραση της πρώην συντρόφου του, Σοφία Κόπολα, με τις οποίες ταινίες ο ένας σχολιάζει τα συναισθήματά του για τον άλλον. Ένας μοναχικός συγγραφέας που τον υποδύεται ο Χοακίν Φίνιξ, ζει σε ένα φουτουριστικό Λος Άντζελες. Αναπτύσσει σχέση με ένα αναπτυγμένο λειτουργικό σύστημα, προοιωνίζοντας την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, που τότε ήταν στα σπάργανα. Η ταινία κέρδισε Όσκαρ σεναρίου και είχε μπάτζετ 23 εκατομμύρια δολάρια, που δεν είναι μεν λίγα, ωστόσο σίγουρα δεν είναι αυτό που λέμε ταινία υψηλού προϋπολογισμού για τα δεδομένα του είδους. 

Beyond the Black Rainbow (2010)

Ένα ακόμα σκηνοθετικό ντεμπούτο, του Panos Cosmatos, γιού του George P. Cosmatos, επίσης σκηνοθέτη. Αν και πολλοί τον μάθανε από το Mandy με τον Nicolas Cage, η πρώτη ταινία του είναι από τις καλύτερες του είδους. Μια ψυχεδελική απόκοσμη ατμόσφαιρα τρόμου μας μεταφέρει πίσω στο ρετροφουτουριστικό 1983 (ένα χρόνο πριν το οργουελικό 1984), στην ριγκανική Αμερική την οποία αλληγορικά αναπλάθει. Πίσω από την ταινία βρίσκεται η εταιρεία Magnolia Pictures, γνωστή και για άλλες ομοειδείς ταινίες. Έχοντας ως επιρροή το 2001, την Suspiria και το Enter the Void, στήνει ένα ινστιτούτο στο οποίο ένα προβληματικό κορίτσι αποτελεί το πειραματόζωο ενός ψυχάκια γιατρού που αναζητά εσωτερική γαλήνη. Το μπάτζετ της ταινίας είναι ένα μόλις εκατομμύριο. 

La Jetee (1962)

Ο Chris Marker υπήρξε βασικός εκπρόσωπος της αριστερής όχθης της Nouvelle Vague, μαζί με την Agnes Varda, τον Jacques Demy και τον Alain Resnais, επηρεάστηκε από το κλίμα επανάστασης και αλλαγών της εποχής, από της τάσεις αποδόμησης και καταστροφής του Λετρισμού και των Καταστασιακών φτιάχνοντας μια ταινία κολλάζ εικόνων με συνεχή φωνητική αφήγηση (voice over). Μια ευφάνταστη ταινία για το τέλος του κόσμου ή της μνήμης με τον θάνατο να καραδοκεί στα απόκοσμα τοπία, μια ταινία μικρού μήκους (28 λεπτών) που ενέπνευσε τους 12 Πιθήκους του Terry Gilliam. Για το Sight and Sound είναι η 50ή καλύτερη ταινία όλων των εποχών.

Pi (1998)

Ένα ακόμα ντεμπούτο, από τα καλύτερα που έχουμε δει και από εκείνα που επιβεβαίωσαν τις αρχικές καλές εντυπώσεις είναι το Πι, από την γνωστή αριθμητική ακολουθία, του αμερικανού σκηνοθέτη Darren Aronofsky. Μια ασπρόμαυρη ταινία με έναν θεωρητικό αφηγητή που πιστεύει πως τα πάντα στην φύση είναι αριθμοί. Ένας αναξιόπιστος μα ιδιοφυής αφηγητής, βυθισμένος σε παραισθήσεις, καθώς οι ανακαλύψεις του μέσω μυστικών αριθμών και ακολουθιών τον οδηγούν ολοένα και περισσότερο στην τρέλα. Θεωρίες συμπαντικές και αριθμητικές, δείχνοντας πως ο θεός δεν έριξε τα ζάρια για να φτιάξει τον κόσμο, σύμφωνα με την διάσημη ρήση του Αϊνστάιν, γίνονται το έδαφος για μια αποκαλυπτική ταινία. Η ταινία είχε μπάτζετ μόλις 135 χιλιάδες δολάρια.