Οι αγαπημένες μου ταινίες της δεκαετίας του 2010

Μια δεκαετία τελείωσε, του 2010, για να δώσει την σκυτάλη της στα sweet 20s, που δεν αποδείχθηκαν και τόσο sweet μιας και δεν ξεκίνησαν με τους καλύτερους οιωνούς εξαιτίας της πανδημικής εξάπλωσης του coronavirus που έφθασε και στην χώρα μας. Μιας και σε κάθε κατάσταση οφείλουμε να ανακαλύπτουμε και να μεταφέρουμε στην επιφάνεια τα θετικά στοιχεία, μας δίνει την δυνατότητα να διαβάσουμε περισσότερα βιβλία και ποιητικές συλλογές, να δούμε περισσότερες ταινίες και σειρές ή έστω να συλλογιστούμε με τον εαυτό μας σε μια θαρραλέα πράξη αυτογνωσίας και περισυλλογής. Ευκαιρία επομένως να θυμηθούμε μερικές από τις ταινίες της περασμένης δεκαετίας που κάτι μας έκαναν, μας συγκίνησαν, μας έκαναν χαρούμενους, να σκεφτούμε, να αναθεωρήσουμε και όλα αυτά που οφείλει να κάνει ένα πραγματικό έργο τέχνης όπως μια κινηματογραφική ταινία. Αυτές οι δέκα ταινίες είναι που προσωπικά δεν θα ξεχάσω από το διάστημα 2010-2019. Ας τις (ξανα)δούμε:

1. Parasite (2019) του Bong Joon-ho

2. Burning (2018) του Lee Chang-dong και Ποίηση (2010) του Lee Chang-dong

3. Mother! (2017) του Darren Aronofsky

4. Inside Out (2015) του Pete Docter

5. La La Land (2016) του Damien Chazelle 

6. Amour (2012) του Michael Haneke

7. Beasts of the Southern Wild (2012) του Benh Zeitlin

8. Η Ζωή της Αντέλ (2013) του Abdellatif Kechiche

9. Ο θείος Μπούνμι θυμάται τις προηγούμενες ζωές του (2011) του Apichatpong Weerasethakul και The Babadook (2014) της Jennifer Kent

10. Boyhood (2014) του Richard Linklater και We Need to Talk about Kevin (2011) της Lynne Ramsay

11. Holy Motors (2012) του Leos Carax

12. The Tree of Life (2011) του Terrence Malick
13. Midnight in Paris (2011) και Blue Jasmine (2013) του Woody Allen.

14. Inception (2010) του Christopher Nolan

15. Mad Max: Ο δρόμος της οργής (2015) του George Miller

16. Το άλογο του Τορίνο (2011) του Bella Tarr

17. Ο Αστακός (2014) του Γιώργου Λάνθιμου

18. Melancholia (2011) του Lars von Trier

19. Portrait of a Lady on Fire (2019) της Celine Sciamma

20. The Irishman (2019) του Martin Scorsese

21. Toni Erdmann (2016) της Maren Ade

22. Anomalisa (2015) του Charlie Kaufman

23. Zama (2017) της Lucrecia Martel

24. The Handmaiden (2016) του Park Chan-wook

25. Lady Bird (2017) της Greta Gerwig

Τα βραβευμένα με Χρυσό Φοίνικα και Όσκαρ καλύτερης ταινίας-σκηνοθεσίας-σεναρίου-διεθνούς ταινίας είναι το απόλυτο must see για αυτήν την δεκαετία, μια ταινία που με έξυπνο τρόπο συμπλέκοντας διάφορα είδη ταινιών φέρνει στο προσκήνιο της αιώνια ταξική πάλη και ανισορροπία σε αυτόν τον κόσμο. Δύο εξαιρετικές ταινίες του επίσης νοτιοκορεάτη σκηνοθέτη Lee Chang-dong, το Burning και η Ποίηση δείχνουν διαφορετικές πτυχές της σκηνοθετικής του μαεστρίας και οι δύο όμως με ένα κοινό στοιχείο: την έντονη ποιητικότητα των πλάνων του, μια ποίηση της ζωής. Το Mother! είναι από τις ταινίες που πρέπει να δεις για να πιστέψεις, ένα από τα αριστουργήματα που μας χάρισε η παρελθούσα δεκαετία το οποίο θα θυμόμαστε για πολλά χρόνια ακόμα. Και να θέλαμε, δεν ξεχνιέται...Το Inside Out δεν είναι απλώς ένα από τα καλύτερα animation της Pixar ούτε μία από τις καλύτερες ταινίες κινουμένων σχεδίων που έγιναν ποτέ, αλλά μια γνήσια καλή ταινία ανεξαρτήτως είδους/τεχνικής. Βαθιά συγκινητικό και ειλικρινές όσες λίγες ταινίες. Το La La Land είναι ένα από τα καλύτερα μιούζικαλ των τελευταίων χρόνων που παρά τις πασίδηλες επιρροές από άλλα μιούζικαλ όπως τις Ομπρέλες του Χερβούργου του Jacques Demy ή το Singing in the Rain, εντούτοις ο ταλαντούχος και νεαρότερος σε ηλικία σκηνοθέτης που πήρε ποτέ όσκαρ σκηνοθεσίας, ο Chazelle, οικειοποιείται στο έπακρο τις επιδράσεις και τις προσλαμβάνουσές του παραδίδοντας ένα νοσταλγικό τεχνικόλορ αριστούργημα. Το Amour είναι ένα ακόμα ειλικρινές,, σκληρό, ρεαλιστικό δράμα από τον μετρ του είδους, τον Michael Haneke, βραβευμένο με όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας αλλά και υποψήφιο για καλύτερη ταινία και Α΄ γυναικείο ρόλο για την μοναδική Emmanuelle Riva που μόνο στο Hiroshima mon Amour και στο Amour να είχε παίξει, θα άξιζε να την θυμόμαστε για πάντα. Το αμερικανικό ανεξάρτητο διαμάντι που ακούει στο όνομα The Beasts of the Souther Wild και κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά με το Amour με την μικρή, ανήλικη πρωταγωνίστρια εννέα χρονών να γίνεται η νεαρότερη υποψήφια για Όσκαρ Α΄ γυναικείου ρόλου έχοντας συνυποψήφια την 85χρονη Riva που παραμένει η γηραιότερη υποψήφια.  Ένα δράμα μαγικού ρεαλισμού που κερδίζει τις εντυπώσεις με το συναίσθημα και τον αληθινό λυρισμό του. Η Ζωή της Αντέλ που πήρε τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες δια χειρός Steven Spielber ενόσω στο Παρίσι διαμαρτύρονταν για τους γάμους ομοφυλοφίλων που τότε ψηφιζόταν νόμος στο γαλλικό κράτος, είναι κάτι υπεράνω αυτών. Είναι μια ρομαντική, ερωτική ιστορία δύο ανθρώπων που δεν μπορείς παρά να κοιτάξεις κατάπληκτος για το πώς μια τόσο μεγάλης διάρκειας κοινωνική ιστορία μπορεί να σε συνεπάρει χωρίς να χρειάζεται τίποτα παραπάνω. Ο θείος Μπούνμι του Ταϊλανδού Weerasethakul είναι μία sui generis ταινία ενός δημιουργού που δεν παύει ποτέ να εκπλήσσει με τις ταινίες του, στον κόσμο των οποίων είτε καβυθίζεσαι πλήρως χαμένος μέσα στην ονειροφαντασία τους είτε επιπλέεις και δεν απολαμβάνεις την μαγεία και το The Babadook της αυστραλέζας Kent εξέπληξε ευχάριστα όλους μιας και εξακολουθεί να θεωρείται ένα από τα καλύτερα θρίλερ των τελευταίων χρόνων με μια αισθητική που το διαφοροποιεί από όλα τα υπόλοιπα.   Το Boyhood του Linklater είναι μια ταινία που η λέξη ειλικρίνεια και αλήθεια έχει ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα αν σκεφτεί κανείς ότι γυριζόταν επί δώδεκα χρόνια με διαλείμματα φυσικά γιατί ο σκηνοθέτης ήθελε να δείξει μια ιστορία στο βάθος των χρόνων και αντί να επιλέξει άλλους ηθοποιούς για τις διάφορες ηλικίες και κυρίως για τον ανήλικο πρωταγωνιστή που οι εμφανισιακές αλλαγές είναι ακόμα εντονότερες λόγω ηλικίας, προτίμησε να έχει τους ίδιους πρωταγωνιστές και να γυρίζει επί χρόνια σε μια ταινία με ατόφιο συναίσθημα που δεν λησμονείς. Στην ίδια θέση μια διαφορετική οικογενειακή ιστορία δια χειρός της ταλαντούχας Lyyne Ramsay για μια μητέρα και την σκληρή σχέση με τον γιο της με τον οποίον προσπαθεί να βρει ανεπιτυχώς ένα κοινό κώδικα επικοινωνίας. Από τις λίγες φορές που η μητρότητα αντιμετωπίζεται με τέτοια αποστομωτικά σκληρή ειλικρίνεια.

   Το Holy Motors του γάλλου enfant terrible μιας και παραμένει ένα αιώνιο enfant, είναι από εκείνες που πράγματι δυσκολεύεσαι να περιγράψεις καθώς ακόμα και αν το κάνεις ο συνομιλητής σου θα νομίζει ότι δεν κατάλαβες την ταινία. Πάνω από όλα όμως είναι μια ιδιοσυγκρασιακή ταινία για το ίδιο το σινεμά. Το The Tree of Life βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα δια χειρός Robert de Niro, είναι μια οπερατική αλληγορία της ζωής που θεσπέσιας αισθητικής πλάνα και μεταφορές, η ταινία με την οποία ξεκινά το ύστερο, ελλειπτικό και αβάσταχτα προσωπικό ύφος του Malick. Ο προσωπικός λατρεμένος δημιουργός Woody Allen με το ετήσιο σινε-ραντεβού του παραδίδει κάθε χρόνο νέα ταινία οπότε θα μπορούσα να επιλέξω πολλές. Οι δύο όμως που αξίζουν μια θέση στις αγαπημένες της δεκαετίας είναι αναμφίβολα το Midnight in Paris και το Blue Jasmine, με την πρώτη να του χαρίζει το τρίτο όσκαρ καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου και το δεύτερο όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου στην πρωταγωνίστρια Cate Blanchett. Το Inception είναι μια από τις καλύτερες ταινίες του είδους, ένα blockbuster που αποδεικνύει ότι καμιά φορά χρειάζεται και ευφυΐα για να το κάνεις ή για να το παρακολουθήσεις όσο ο di Caprio βυθίζεται στα όνειρά του, τόσο πολύ που και ο Freud θα ένιωθε αδύναμος για οποιαδήποτε απόπειρα ερμηνείας. Αντιστοίχως, το Mad Max του George Miller είναι μια ταινία δράσης αλλά και πολλά παραπάνω από αυτό, μια μετααποκαλυπτική αλληγορία, ένα εντυπωσιακό, δυστοπικό παραμύθι με πλάνα αφοπλιστικής βιρτουοζιτέ. Το Άλογο του Τορίνο είναι η τελευταία ταινία. σύμφωνα με δήλωσή του που προς το παρόν δεν έχει αναιρεθεί, του κορυφαίου ούγγρου σκηνοθέτη Bella Tarr, ένα μελαγχολικό, σχεδόν απαισιόδοξο θα έλεγε κάποιος, σίγουρα αβάσταχτα ειλικρινές απέναντι στην ίδια την ζωή και την φύση της. Βραδυφλεγές όσο και εκείνη. Ο Αστακός είναι η ταινία που έβαλε τον Λάνθιμο γερά μέσα στον παγκόσμιο κινηματογραφικό χάρτη, επέκτεινε κατά πολύ το κοινό του και γνώρισε παγκοσμίως τι σημαίνει greek weird wave μέσα από την πρώτη του αγγλόφωνη ταινία, μιας και ήδη είχε δείξει, σε μικρότερο κοινό, τι εστί μέσα από τον Κυνόδοντα. Χανεκικό, σκληρό, ωμό, ιδιόρρυθμα ρομαντικό, η καλύτερη του ταινία μέχρι στιγμής. Το Melancholia μπορεί να μην είναι η καλύτερη ταινία του Trier (προσωπικά οι αγαπημένες μου είναι το Dancer in the Dark για το οποίο κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα και το Dogville), όμως μετουσιώνει το αίσθημα της μελαγχολίας, της κατάθλιψης από την οποία έπασχε και ο ίδιος σε ένα εξαίρετο φιλμικό προϊόν με πλάνα βγαλμένα από πίνακα ζωγραφικής όπως η περιβόητης σκηνή της Kristen Dunst μέσα στην λίμνη σαν άλλη νεκρή Οφηλία. Το Portrait of a Lady on Fire είναι μια από τις ωραιότερες ταινίες που έχουν γίνει ποτέ για ζωγράφο, και ας μην είναι πραγματική η συγκεκριμένη, δείχνοντας αφενός την σχέση της ζωγράφου με το μοντέλο κατά τον 18ο αιώνα, αφετέρου και κυριότερα την σχέση δύο γυναικών μακριά από τον ανδροκρατούμενο, φαλλοκεντρικό κόσμο της εποχής εκείνης, ένας κόσμος ο οποίος είναι εύστοχα απών από την ταινία. Το The Irishman είναι το απόλυτο γκανγκστερικό έπος του Martin Scorsese, απόλυτο διότι συμπυκνώνει όλη την φιλμογραφία του. Αν και τριμίση ωρών σε συνεπαίρνει με σκηνές που έχουν όλες λόγο ύπαρξης και τρεις ηθοποιούς που δεν χορταίνεις να βλέπεις, τον Pacino, τον de Niro και τον Pesci.

   Ο Toni Erdmann είναι η ταινία που έπρεπε να πάρει τον Χρυσό Φοίνικα εκείνη την χρονιά, μιας και είναι από τις ταινίες του τώρα, σύγχρονη, διασκεδαστική, δραματική με ένα εξαιρετικό πρωταγωνιστικό ντουέτο. Το Anomalisa είναι ένα από τα ωραιότερα animation των τελευταίων χρόνων, πιο μελαγχολικό, πιο ενήλικο που στενοχωρεί γιατί βλέπεις τις αλήθειες της ζωής (σου) μέσα σε αυτήν. Το Zama της αργεντινής Martel είναι μια τόσο ξεχωριστή ταινία που αν δεν την είχε κάνει εκείνη, με το ελλειπτικό, αργό και κοινωνικό συνάμα σινεμά της, δεν θα μπορούσε κανείς. Το The Handmaiden σήμανε την επιστροφή του Park Chan-wook σε ένα στιλιζαρισμένο θρίλερ γεμάτο μυστήριο και ενδιαφέρον. Το Lady Bird της Greta Gerwig έχει ένα καλογραμμένο σενάριο που μιλάει για την ενηλικίωση μιας κοπέλας, συναισθηματικό όσο χρειάζεται, χιουμοριστικό και ειρωνικό ανά στιγμές με όλη την αυθάδεια μιας έφηβης κοπέλας.

Να περιμένουμε ακόμα καλύτερα για την δεκαετία που διανύουμε. Κορονοϊός είναι, θα περάσει, θα ξαναδούμε ταινίες!