Γιατί πλέον οι ήρωες πεθαίνουν; (μπόλικα σπόιλερ)
Στο Batman v Superman: Dawn of Justice του υπερφιλόδοξου Zack Snyder, ο Superman του Henry Cavill πεθαίνει, ναι πεθαίνει ο Superman. Στην ταινία βλέπουμε την μάχη Batman (Ben Affleck) και Superman, ενώ εμφανίζονται οι Wonder Woman, Lex Luthor και άλλοι αγαπημένοι ήρωες της DC. Για πρώτη φορά ενώνεται το σύμπαν της DC, όπως είχε ήδη γίνει με το σύμπαν της Marvel, όχι όμως με την ίδια επιτυχία, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα. Την επόμενη χρονιά, το 2017, κυκλοφόρησε το Justice League, μια από τις πιο ακριβές παραγωγές όλων των εποχών, όπου εκτός των Batman, Superman, Wonder Woman, εμφανίζονται και οι Flash, Aquaman, Cyborg και άλλοι. Ως γνωστόν, ο Snyder αποχώρησε έχοντας γυρίσει βέβαια το μεγαλύτερο μέρος και τα ηνία πήρε ο Joss Whedon, σκηνοθέτης των πρώτων Avengers. Τελικά, το 2020, ο Snyder κυκλοφόρησε την δική του εκδοχή της ταινίας. Το ενδιαφέρον είναι ότι σε αυτή την ταινία βλέπουμε το σύμπαν της DC έπειτα από τον θάνατο του Superman, ο οποίος όμως εν τέλει ανασταίνεται και ζει. Αυτό είναι κάτι που έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν, να νομίζουμε ότι πέθανε ο πρωταγωνιστής ώστε να νιώσει έκπληξη το κοινό, αλλά επειδή δεν γίνεται να πεθάνει, τελικά ζει. Το είδαμε και στο GOT με την νεκρανάσταση του Jon Snow και στους Πειρατές της Καραϊβικής, όπου στο δεύτερο μέρος πεθαίνει ο Jack Sparrow, αλλά στο τρίτο πηγαίνουν οι υπόλοιποι χαρακτήρες να τον φέρουν πίσω από τον άλλο κόσμο. Παρόλα αυτά, ο θάνατος του Superman είναι κάτι σοκαριστικό από μόνο του και ας το πήραν πίσω μετά. Ως ιδέα προέρχεται από το κόμικ Death of Superman. Και μόνο που ο πιο ισχυρός άνθρωπος στον κόσμο μπορεί να πεθάνει είναι κάτι τρομερό και ας ξέραμε ότι έχει την δική του αχίλλειο πτέρνα που ακούει στο όνομα κρυπτώνιο.
Την ίδια χρονιά, το 2019, έχουμε έναν ακόμα θάνατο πρωταγωνιστή σε ένα μεγάλο franchise, τον θάνατο του Kylo Ren (γιου της πριγκίπισσας Leia και του Han Solo και εγγονού του Darth Vader) στο Star Wars: The Rise of Skywalker του J.J. Abrams. Στις πρώτες έξι ταινίες του George Lucas δεν θα μπορούσε να είχε συμβεί κάτι τέτοιο. Είναι γνωστή η επιθυμία του Harrison Ford να σκοτώσει ο Lucas τον Han Solo, κάτι που φυσικά δεν έγινε παρά δεκαετίες αργότερα στην τελευταία τριλογία του Abrams. Έχουμε λοιπόν και τον θάνατο του γηραιού πλέον Solo στην πρώτη ταινία της τριλογίας, το The Force Awakens (2015), τον θάνατο του γηραιού επίσης Luke Skywalker στο δεύτερο μέρος, το The Last Jedi (2017) αλλά και τον θάνατο του νέου πρωταγωνιστή, του Kylo Ren ή Ben Solo (Adam Driver) στο τρίτο μέρος.
Στο The Suicide Squad (2021), την δεύτερη εκδοχή του James Gunn έχουμε δύο βασικούς θανάτους, ο ένας είναι της παλιάς ομάδας αυτοκτονίας που πεθαίνει στην πρώτη σεκάνς, οπότε ξεμπερδεύει αυτόματα με εκείνους, ενώ έχουμε και μερικές απώλειες στην πορεία, αλλά όχι τόσο ουσιαστικές, μαζί με κάποιες νεκραναστάσεις ηρώων, όπως του Shark και του Peacemaker που αρχικά λογαριάζονται για νεκροί αλλά εν τέλει ζουν.
Στις αίθουσες αυτές τις μέρες βλέπουμε το πολυαναμενόμενο Dune (2021) του Dennis Villeneuve, βασισμένο στο πρώτο μισό του πρώτου βιβλίου του οραματιστή Frank Herbert. Έχουμε μιλήσει για το Dune στο προηγούμενο άρθρο, με τον Jodorowsky να ήθελε να το κάνει ταινία το 1975 και τον David Lynch να το κάνει τελικά το 1984 ανεπιτυχώς. Μπορεί ο Villeneuve να μας άφησε στην μέση για να μην πω στην αρχή αλλά όσοι έχουμε διαβάσει το βιβλίο και έχουμε δει την ταινία του Lynch ή ακόμα και το ντοκιμαντέρ Jodorowsky's Dune (2013) για την ταινία που θα έκανε ο χιλιανός σουρεαλιστής σκηνοθέτης, ξέρουμε την εξέλιξη. Μετά τον αναμενόμενο θάνατο του πατέρα των Ατρειδών, του Oscar Isaac, που σε πολλούς θύμισε τον θάνατο του αρχηγού των Stark, έρχεται και ο θάνατος του Paul, του γιου και πρωταγωνιστή, του ρόλο δηλαδή που στην νέα ταινία υποδύεται ο Timothee Chalamet, καθώς έτσι τελειώνει το βιβλίο, με τον θάνατό του Paul και την μεταφυσική εμφάνισή του στις ψυχές όλων. Φαντάζομαι πως αυτή θα είναι η εξέλιξη στο δεύτερο μέρος του Dune του Villeneuve, εκτός αν θελήσει να το κάνει πιο χαρούμενο, που πολύ αμφιβάλλω.
Και τέλος μια ακόμα ταινία που βρίσκεται στις αίθουσες, οι Eternals της Marvel σε σκηνοθεσία της βραβευμένης με Όσκαρ σκηνοθέτριας Chloe Zhao, με την Gemma Chan, τον Richard Madden, την Angelina Jolie και την Salma Hayek. Η ομάδα των συγκεκριμένων υπερηρώων ζει χιλιάδες χρόνια, είναι αιώνιοι, όπως λέει και το όνομά τους και παρόλα αυτά όχι αθάνατοι, μιας και από αυτούς πεθαίνουν δύο σίγουρα κατά την διάρκεια της ταινίας, και μάλιστα η μία είναι η Salma Hayek, και στο τέλος αφήνεται να εννοηθεί ότι πέθανε ένας ακόμα, που θα δούμε κατά πόσο ισχύει στο σίκουελ. Ακόμα και αυτοί που επιβίωσαν από την Μεσοποταμία, την Βαβυλώνα και όλα τα δεινά που έχουν συμβεί στον κόσμο, έφτασαν στο σήμερα για να πεθάνουν, δείχνοντας πως πλέον όλοι είναι ευάλωτοι, ακόμα και εκείνοι.
Γιατί όμως τόσοι θάνατοι; Γιατί τελικά πεθαίνουν πλέον οι ήρωες μας; Οι λόγοι είναι πολλοί. Κατ΄αρχάς βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή, που όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, οι έννοιες του καλού και του κακού είναι συγκεχυμένες και πιο περίπλοκες. Βρισκόμαστε στο τέλος της αθωότητας. Τα πράγματα είναι πιο σκληρά από ποτέ, όλα τα ιδανικά έχουν εκπέσει και τίποτα σχεδόν δεν έχει μείνει όρθιο. Είμαστε στο τέλος του ιδεαλισμού, στο τέλος της ουτοπίας, σε καιρούς σχεδόν δυστοπικούς, όχι λόγω της πανδημίας, και έτσι δεν χωράνε πλέον ήρωες. Όλοι πλέον είναι άνθρωποι, αφόρητα γειωμένοι. Ακόμα και οι ήρωες που δεν πεθαίνουν, δεν είναι ήρωες, καθώς έχουν πολλά φθαρτά σημεία, ανθρώπινα πάθη και ελαττώματα. Πάψαν πλέον οι ιστορίες οι bigger than life. Ναι μεν δεν είναι απόλυτα αληθοφανή τα όσα τους συμβαίνουν, αλλά οι ίδιοι ως χαρακτήρες είναι απόλυτα ανθρώπινοι. Αυτό που απαιτούν οι νέοι καιροί είναι ταύτιση. Οι θεοί πέσανε, τους φέραμε στο ύψος μας (καλώς ή κακώς) και δεν χωρούν υπεράνθρωποι, θεϊκά όντα χωρίς ανθρώπινα στοιχεία, τέλειοι και ιδανικοί άντρες ή γυναίκες. Και τι πιο ανθρώπινο από τον θάνατο. Άλλωστε, η μόνη σταθερά, η μόνη βεβαιότητα είναι ο θάνατος. Μπορεί να μην ξέρεις αν θα γεννηθείς, αλλά εφόσον γεννηθείς είναι δεδομένο πως θα πεθάνεις. Και αυτό αρχίζει πλέον να περνάει και στην μεγάλη οθόνη. Πέραν όμως από κοινωνιολογικές αιτίες, υπάρχουν και οι πιο κυνικοί και εμπορικοί ή και πρακτικοί λόγοι.
Ο πρώτος λόγος είναι το σοκ, το ξάφνιασμα. Είμαστε σε μια εποχή που έχουμε δει τόσα πολλά στο σινεμά και στην τηλεόραση που δύσκολα θα μπορούσε κανείς να μας ξαφνιάσει με μια ανατροπή της πλοκής. Ακόμα και τα plot twists, τα πιο πολλά κάπου τα έχουμε ξαναδεί, κάτι μας θυμίζουν ή τέλος πάντων τα αναμένουμε. Δύσκολα θα δούμε κάτι μη αναμενόμενο. Και επειδή οι παραγωγοί ειδικά αλλά και οι σκηνοθέτες/σεναριογράφοι διψάνε για ανατροπές, θέλουν να αφήσουν τους θεατές με το στόμα ανοιχτό, αυτό μπορεί να γίνει με έναν πολύ εύκολο τρόπο: σκοτώνοντας τον ήρωα. Είναι κάτι που δεν είμαστε συνηθισμένοι να βλέπουμε, δεν το περιμένουμε όσο ξύλο και να φάει, λέμε εντάξει θα ζήσει στο τέλος, θέλουμε το happy end και τελικά πράγματι αυτός ο άτρωτος άνθρωπος πράγματι πεθαίνει. Είναι ένα τεράστιο και εύκολο σεναριακά σοκ. Ο δεύτερος λόγος-και γι' αυτό είναι εύκολο σεναριακά- είναι ότι ακριβώς επειδή μιλάμε για franchise, για σύμπαντα και πολυσύμπαντα, τι σημασία έχει αν θα σκοτώσεις τον ήρωα σου στην ταινία αφού λίγο καιρό μετά μπορείς να ξεκινήσεις εκ νέου την ιστορία με άλλον ηθοποιό, ή να κρατήσεις ακόμα και τον ίδιο ηθοποιό σε μια ιστορία που χρονολογικά προηγείται της ταινίας που πεθαίνει. Για παράδειγμα, πρώτα πέθανε η Black Widow στους Avengers και μετά βγήκε η ταινία Black Widow που βλέπουμε την ιστορία της με την ίδια πρωταγωνίστρια, την Scarlet. Επίσης, στην ίδια ταινία πεθαίνει ο Loki και μετά κυκλοφόρησε η τηλεοπτική σειρά Loki με τις περιπέτειές του και τον ίδιο ηθοποιό, τον Tom Hiddleston. Ή για να πάμε στον James Bond. Και πού πέθανε, θα αλλάξει κάτι στην πορεία; Όχι, γιατί ήταν η τελευταία ταινία του συγκεκριμένου James Bond με την εμφάνιση του Daniel Craig, αλλά σε λίγα χρόνια θα βγει νέα ταινία James Bond, με νέο ηθοποιό που οι περιπέτειές του θα προηγούνται του θανάτου του. Επομένως, δεν αλλάζει κάτι στο σύμπαν του ήρωα, γιατί ο ήρωας άνετα μπορεί να ξαναυπάρξει, είτε με τον ίδιο είτε με άλλον ηθοποιό και να το ξαναπιάσουν από την αρχή το νήμα, πριν τον θάνατο. Επομένως, ο θάνατος είναι μια ωραία, σοκαριστική ιδέα να κλείσει ένας κύκλος του ήρωα, προτού ανοίξει ο επόμενος. Δεν κοστίζει τίποτα στην παραγωγή, γιατί στην ουσία δεν τον χάνει τον ήρωα αυτό, όπως θα ήταν παλιότερα που αν ένας χαρακτήρας πεθάνει οριστικά, τότε πλέον δεν θα έβγαινε άλλη ταινία με αυτόν. Τώρα τα πράγματα είναι πιο ρευστά. Επίσης, οι παραγωγοί απευθύνεται και στο νεανικό κοινό που συνεχώς αλλάζει και εμπλουτίζεται, οπότε η κάθε νέα ταινία θα απευθύνεται και σε ένα διαφορετικό κοινό. Όταν βγει άλλος James Bond θα υπάρχουν νέα παιδιά που μπορεί να μην έχουν δει καμία ταινία με τον Daniel Craig, ή να μην τις είχαν προλάβει στο σινεμά και να τις είδαν χρόνια αργότερα στην τηλεόραση. Σημαίνει κάτι για αυτά ο θάνατός του; Όχι, γιατί θα ενδιαφερθούν για τον νέο ηθοποιό που θα τον υποδυθεί, αν δηλαδή ενδιαφέρονται για τον ήρωα αυτό. Ίσως ο θάνατός του ήταν μια κάποια λύσις.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου